Ο Φεβρουάριος στην Παράδοση
Ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο που έχουμε υιοθετήσει είναι ο Φεβρουάριος, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και μία παραπάνω (29) στα δίσεκτα.
Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος προέρχεται από το ρήμα februum που σημαίνει εξαγνίζω. Η λατινική λέξη februa σημαίνει καθαρκτικός και το ουδέτερο του πληθυντικού του februa σήμαινε καθαρτήριος αλλά και τη θρησκευτική γιορτή που γίνονταν τον μήνα Φεβρουάριο στη Ρώμη (Februa ή Februatio).
Ο Φεβρουάριος αντιστοιχούσε προς τον αττικό μήνα Ανθεστηριώνα.
Με την καθιέρωση του Ιουλιανού ημερολόγιου (46 π.χ.) περιορίστηκαν οι μέρες του μήνα αυτού από 30 που ήταν ως τότε σε 29, και την εποχή του αυτοκράτορα Αυγούστου του αφαιρέθηκε μια ακόμη ημέρα, που προστέθηκε στον μήνα Αύγουστο προς τιμήν του Αυτοκράτορα.
Το ελληνικό Φλεβάρης (άσχετο όσο κι αν δείχνει ότι ταιριάζει με το Φεβρουάριος) προέρχεται από τις φλέβες της γης, τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν το μήνα αυτόν από τις πολλές του συνήθως βροχές. Ο Φεβρουάριος αντιστοιχούσε προς τον αττικό μήνα Ανθεστηριώνα ενώ οι Ρωμαίοι τον αφιέρωναν στο θεό Ποσειδώνα λόγω ακριβώς των συχνών του βροχών. Στην Ελλάδα έχει λάβει διάφορες λαϊκές ονομασίες όπως Κουτσοφλέβαρος, Φλιάρης, Κούντουρος, Κούτσουλος (Κύπρος), Ληψομήνας, Κουτσός, Κουτσούκης (Πόντος), Κλαδευτής, Μικρός, Μεθυσμένος (γιατί πίστευαν πως δεν ήξερε τι του γίνεται και τι κάνει) και Γκουζούκης.
Γιορτές και Έθιμα
1 Φεβρουαρίου - Του Αγίου Τρύφωνα
Ο Άγιος Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών.
2 Φεβρουαρίου - Της Υπαπαντής
Γιορτάζεται σε ανάμνηση της συναντήσεως του Συμεών με το παιδίον Ιησού (Λουκ., 2.25). Τότε γίνονται προβλέψεις. «Ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής, θα βαστάξει σαράντα ημέρες». Αν είναι καλός ο καιρός στις 2 Φεβρουαρίου, ο βαρύς χειμώνας θα διαρκέσει πολύ ακόμα. Από τις 2 Φλεβάρη σταματούν οι γιορτές και μαζί η αργία και η σχόλη.
3 Φεβρουαρίου - Του Αγίου Συμεών
Ο Άγιος τιμάται από τις εγκύους, που έλεγαν παρετυμολογώντας: «για να μη γεννηθεί το παιδί σημειωμένο».
10 Φεβρουαρίου - Του Αγίου Χαραλάμπους
Ο Άγιος είναι προστάτης και θεραπευτής των λοιμικών νοσημάτων και ιδιαίτερα της πανώλης. Αν σ΄ένα χωριό υπήρχε η υποψία πανώλης και υπήρχε εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο, τότε ξεκινούσε η λεγόμενη περίζωση. Έδεναν στην πόρτα της εκκλησίας μια κλωστή ή ένα μικρό λευκό ύφασμα. Ξετύλιγαν το κουβάρι της κλωστής και μ αυτό κύκλωναν όλα τα σπίτια. Άφηναν το χωριό περιζωσμένο για σαράντα μέρες που ο αριθμός αυτός πάντα παρείχε στους ανθρώπους την απόλυτη προστασία. Τις κλωστές αυτές και από το κουβάρι και από το λευκό ύφασμα τις έκαναν φυλακτά.
11 Φεβρουαρίου – Του Αγίου Βλασίου
Ο Άγιος Βλάσης ήταν ο φύλακας των κοπαδιών και προστάτης κατά του λύκου, του τσακαλιού και των άγριων ζώων. Εκείνη την ημέρα υπήρχε το έθιμο της κοινής εστίασης και το ειδικό φαγητό ήταν στάρι κομμένο, μαγειρεμένο με μέλι και βούτυρο το λεγόμενο Χασούλ ή φαγητό από κρέας προβάτων ή κατσικών.
19 Φεβρουαρίου - Της Αγίας Φιλοθέης
Η Αγία Φιλοθέη είναι μαζί με τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, πολιούχος της Αθήνας.
22 Φεβρουαρίου - Της Αγίας Ανθούσας
Το όνομα Ανθή, Άνθη ή Ανθούλα στην λαογραφική του εξήγηση θέλει την επιδίωξη της υγείας και της ομορφιάς.
23 Φεβρουαρίου - Του Αγίου Πολύκαρπου
Ο Άγιος είναι προστάτης των γεωργών και των περιβολιών.
Εργασίες κατά το μήνα Φεβρουάριο:
Φυτεύουν πατάτες.
Προετοιμάζουν τα χωράφια για να σπείρουν ανοιξιάτικα σιτηρά & ενισχύουν τα φθινοπωρινά, λιπαίνοντάς τα.
Κλαδεύουν αμπέλια & δέντρα.
Καθαρισμός μαντριών.
Συντήρηση κοπριάς σε λάκκους.
Σβάρνισμα χωραφιών.
Παροιμίες για το μήνα Φεβρουάριο:
- Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό.
- Καλοκαιριά της Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν χιονίσει, πάλι άνοιξη θ' άνθίση.
Μα αν κάμει και πεισμώσει, μες τα χιόνια θα μας χώσει.
- Παπαντή καλοβρεμμένη, ή κοφίνα γεμισμένη.
- Φλεβάρης κουτσοφλέβαρος, έρχεται κούτσα κούτσα, όλο νερά και λούτσα.
- Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει.
- Το Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς
Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη στολιστείς.
- Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλάει.
- Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.
- Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.
- Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.
- Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Στις δέκα εφτά του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού [δηλ. αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός]
- Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε.
- Φυλάξου από τον διάβολο κι από Φλεβαριάτικο κρύο.
Πηγή: ekklisiaonline.gr
laikiparadosi.blogspot.com
