Καλό Τριώδιο
Τριώδιο λέγεται το λειτουργικό βιβλίο το οποίο
διαβάζεται στην εκκλησία κατά τις διάφορες ακολουθίες, περιέχει υμνολογικό
υλικό κυρίως του Εσπερινού και του Όρθρου και χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο
και την Παρακλητική στις Ιερές Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του Τελώνου
και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Ονομάζεται Τριώδιο, γιατί στις ιερές ακολουθίες του όρθρου,
όχι των Κυριακών αλλά των άλλων ημερών της εβδομάδας, οι Kανόνες αντί να
έχουν εννέα ωδές, όπως είναι η γνωστή και συνήθης μορφή τους, έχουν τρεις ωδές
(=Τριώδιον), οι οποίες είναι σταθερά στην Η΄ και την Θ΄ ωδή και διαδοχικά μία
από τις πέντε πρώτες [Κανόνας: σπουδαίο μουσικό και ποιητικό είδος του
Βυζαντίου, στο οποίο είναι γραμμένα τα περισσότερα μουσικά μέρη που ψάλλονται
στην εκκλησία, κατά τον Όρθρο. Ποιητές κανόνων ήταν και μεγάλοι άγιοι, όπως οι
άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός, Κοσμάς ο Μελωδός, Ανδρέας Κρήτης, Ιωσήφ ο Υμνογράφος
κ.ά., αλλά υπάρχουν και σύγχρονοι υμνογράφοι, όπως ο Γέροντας Γεράσιμος
Μικραγιαναννίτης (δηλ. από τη "Μικρά Αγία Άννα" του Αγίου Όρους)
κ.ά.].
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπό να μας προετοιμάσει
με νηστεία, προσευχή και μετάνοια, για να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη του Κυρίου
μας και την ένδοξη Ανάσταση Του.Το Πάσχα μας αποτελεί το διαρκές πέρασμα μας,
την είσοδο μας στην «καινή ζωή της Βασιλείας». Για να βιωθεί με περισσότερη
εσωτερικότητα η«εορτή των εορτών», είναι απαραίτητη η κατάλληλη εσωτερική
προετοιμασία. Αυτή την διασφαλίζει η ευλογημένη περίοδος του Τριωδίου.
Η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου, που μέσα στους κόλπους
της περιλαμβάνει τη Μεγάλη Σαρακοστή, αποτελεί για όλους τους
πιστούς μοναδική ευκαιρία και δυνατότητα για πορεία μετανοίας. Την
πνευματική πορεία μας την χαρακτηρίζει η μετάνοια που πρέπει να είναι συνεχής.
Βέβαια, στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής χρειάζεται να είναι πιο έντονη
μια και αυτή μας οδηγεί στον εορτασμό του Σταυρο-Αναστάσιμου Πάσχα. Να
καθαρίσουμε δηλαδή την ύπαρξη μας από κάθε «μολυσμόν σαρκός και πνεύματος» και
να δεχθούμε τον Χριστό στην ζωή μας.
Η άλλη άποψη ...
Τα αποκριάτικα έθιμα του Τριωδίου, όπως είναι πια γνωστό,
δεν είναι χριστιανικά, αλλά προχριστιανικά και ειδωλολατρικά. Κατάγονται από τη
δεισιδαιμονία των αρχαίων Ελλήνων (όχι των φιλοσόφων, αλλά των πιστών της
αρχαίας θρησκείας) ότι, για να έρθει η καινούργια άνοιξη, πρέπει η "θεά
Φύση" να γονιμοποιηθεί σεξουαλικά από τις αρσενικές θεότητες που ζουν στα
σκοτεινά δάση και τις σπηλιές. Οι "θεότητες" αυτές
χαρακτηρίζονταν "δαιμόνια" (=κατώτεροι θεοί) και ήταν, υποτίθεται,
ζωόμορφες. Ιδίως είχαν μορφές τράγων, επειδή οι τράγοι έχουν μεγάλη σεξουαλική
δύναμη - αλλά και άλλων ζώων: οι σάτυροι π.χ., κατά την αρχαία μυθολογία, είχαν
αφτιά, πόδια και γεννητικά όργανα... γαϊδάρου.
Έτσι, οι αρχαίοι ημών πρόγονοι ντύνονταν με προβιές
(έπαιρναν δηλ. τη μορφή αυτών των αρσενικών και πρωτόγονων
"θεοτήτων") και χοροπηδούσαν στα δάση για να τις προσκαλέσουν, να
κάνουν το "γάμο" τους με τη θεά Φύση. Απ' τα τραγούδια αυτά (τις
"ωδές των τράγων") εξελίχθηκε αργότερα το πραγματικά σπουδαίο θεατρικό
είδος της τραγωδίας (τράγου ωδή).
Επειδή τα ειδωλολατρικά έθιμα παρέμειναν στους λαούς, κατά
κανόνα, και μετά την αποδοχή του χριστιανισμού, παρέμεινε και αυτή η συνήθεια
με τις μεταμφιέσεις. Γι' αυτό η παραδοσιακή ελληνική αποκριάτικη μεταμφίεση (το
ελληνικό καρναβάλι) είναι τραγόμορφοι μασκαράδες ζωσμένοι με μεγάλες κουδούνες:
Η οργιαστική αυτή "λατρεία" (που δεν είναι πια
λατρεία, αλλά παιχνίδι) δεν είναι συμπαθής στους παραδοσιακούς χριστιανούς, που
-σοφά- δεν ξεχνούν ότι πρόκειται για πρόσκληση δαιμονίων... Όσο για το μοντέρνο
εισαγώμενο καρναβάλι, σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με το ορθόδοξο πνεύμα του
Τριωδίου. Είναι μάλλον ευκαιρία να ξεχνάμε το Θεό και να πέφτουμε στην αμαρτία,
δήθεν "απελευθερωτικά"... Αν και δεν είμαστε ο πνευματικός κανενός,
καλό είναι να προσέχουμε πώς διασκεδάζουμε.
ΚΑΛΟ ΤΡΙΩΔΙΟ!!
