Έθιμα Πρωτομαγιάς

Τα έθιμα της Πρωτομαγιάς

Σε δεκάδες χώρες, η Πρωτομαγιά έχει και το χαρακτήρα της εξόδου στη φύση και εορτής, με την συλλογή ανθέων, το πλέξιμο στεφανιών, το γαϊτανάκι κι άλλα τοπικά έθιμα.

Ιστορική αναδρομή

Η Πρωτομαγιά έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα, τότε που οι εκδηλώσεις που γίνονταν είτε για τη Θεά Δήμητρα, είτε για τον Διόνυσο, είχαν σκοπό να γιορτάσει ο κόσμος τη γονιμότητα των αγρών, την καρποφορία της γης, την άνθιση της φύσης, το οριστικό τέλος του χειμώνα και τον ερχομό του καλοκαιριού.


Έθιμα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το πιο διαδεδομένο έθιμο την Πρωτομαγιά είναι η δημιουργία του πρωτομαγιάτικου στεφανιού από λουλούδια κομμένα από τους αγρούς.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

'Εθιμα Αγίου Γεωργίου

Έθιμα Αγίου Γεωργίου

Ο Άγιος Γεώργιος, αποκαλούμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία «Μεγαλομάρτυρας» και «Τροπαιοφόρος» είναι ένας από τους πιο αγαπημένους αγίους σε ολόκληρο των χριστιανικό κόσμο. Θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς και στην Ελλάδα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα μας.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Τα έθιμα της Κυριακής του Πάσχα

Τα Έθιμα της Κυριακής του Πάσχα

Οι θόρυβοι (βεγγαλικά, κροτίδες, μπαλωθιές) και το φως είναι τα δύο χαρακτηριστικά στοιχεία της Ανάστασης για τους λαογράφους. Το στοιχείο των θορύβων συσχετίζεται με τη διαδεδομένη στους λαούς δοξασία ότι τα βλαβερά και δαιμονικά πνεύματα διώχνονται με τους εκφοβιστικούς κρότους, ενώ στο φως της Αναστάσεως «αποδίδεται δύναμις, όχι μόνο αποτρεπτική των κακών, αλλά και γονιμοποιός» (Μέγας).

Στο πασχαλινό τραπέζι κυριαρχεί η μαγειρίτσα, το ψητό αρνί, το κόκκινο αυγό και το λαμπρόψωμο ή λαμπροκουλούρα.

Το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών συμβολίζει τη γέννηση. Όπως σπάει το τσόφλι και βγαίνει μία νέα ύπαρξη στο φως, έτσι για τους χριστιανούς συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού.

Ονομαστό είναι το Ρουμελιώτικο Πάσχα, με επίκεντρο τη Λειβαδιά, το Πάσχα της Τρίπολης, ενώ κάθε περιοχή με έντονο το κτηνοτροφικό στοιχείο γιορτάζει με ξεχωριστό τρόπο την ημέρα του Πάσχα.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Μεγάλο Σάββατο - Ήθη και Έθιμα

Το Μεγάλο Σάββατο στην Ελλάδα: Έθιμα και παραδόσεις

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί Εκκλησία θυμάται την κάθοδο του Ιησού στον Άδη. Τελείται ο εσπερινός του Μεγάλου Σαββάτου και λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

Βέβαια, η ταφή έγινε το απόγευμα της Μ. Παρασκευής, μετά την Αποκαθήλωση, ωστόσο η Εκκλησία έκρινε ορθό να αφιερώσει ιδιαίτερη μέρα προς τιμήν και μελέτη του μυστηριώδους αυτού γεγονότος.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.  

Μεγάλη Παρασκευή - Ήθη και έθιμα στην Πατρίδα μας

Μεγάλη Παρασκευή: Ήθη και έθιμα ανά την Ελλάδα

Η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Σχεδόν ολόκληρη η μέρα, αφιερώνεται στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αποκαθήλωση όπου ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι ενώ από αργά το βράδυ της Μ Πέμπτης έχει στολιστεί ο Ιερός Επιτάφιος με άνθη της υπαίθρου που φέρνουν οι γυναίκες έτσι ώστε να τοποθετηθεί το Άγιο Σώμα του Κυρίου.

Το βράδυ γίνεται η λειτουργία της περιφοράς του Επιταφίου. Η περιφορά του Επιταφίου είναι το κυριότερο έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής.

Παλιά γινόταν ένας συναγωνισμός ανάμεσα στις ενορίες για το ποιος θα φτιάξει τον ομορφότερο στολισμό του Επιταφίου. Οι ενορίες συναντιώντουσαν κατά την περιφορά και στα νησιά έβαζαν τον επιτάφιο στην θάλασσα για να αγιάσουν τα ύδατα. Το έθιμο του περάσματος ακόμα καλά κρατεί. Όλοι πιστεύουν ότι πρέπει να περάσουν από κάτω μία φορά για το καλό ενώ πίστευαν πως αν τα ζωηρά παιδιά περάσουν τρεις φορές θα φρονίμευαν. Τρεις φορές έπρεπε να περάσουν και οι άρρωστοι για να γίνουν καλά.

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Πασχαλιάτικες ευχές από το ΔΣ του συλλόγου μας για Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!!#Μένουμε Σπίτι# Βιώνουμε ένα διαφορετικό Πάσχα, που μας δίνει δύναμη για να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο και να βρεθούμε πάλι όλοι μαζί αλώβητοι, γεροί, αγαπημένοι, χαμογελαστοί και με όνειρα για νέες δημιουργικές και χορευτικές στιγμές!

Συνταγή για τσουρέκι του Πάσχα

Πασχαλιάτικα τσουρέκια

Η παράδοση, θέλει να φτιάχνουμε το Πασχαλινό τσουρέκι τη Μ. Πέμπτη και να το στολίζουμε με κόκκινα αυγά.

Επειδή η μπογιά απ᾿ το αυγό, απλώνει στο τσουρέκι, μπορούμε , αν θέλουμε, να βάλουμε άβαφο, βρασμένο και να το αλλάξουμε μετά το ψήσιμο.

Πασχαλινό τσουρέκι

Υλικά για 2 τεμάχια

• 700 - 800 γραμ. αλεύρι δυνατό για τσουρέκι κοσκινισμένο

• 80 γραμ. νωπή μαγιά φούρνου

• 120 γραμ. χλιαρό γάλα

• 120 γραμ. χλιαρό νερό

• 4 φρέσκα αυγά

• 190 γραμ. λιωμένο βούτυρο γάλακτος

Η συνέχεια του άρθρου στη σελίδα Συνταγές από το κεντρικό μενού.

Έθιμα του Πάσχα από την Λέσβο

Το νησί της Λέσβου έχει όπως και οι περισσότεροι τόποι της Ελλάδας ιδιαίτερα έθιμα για τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα.

Τα λαζαράκια της Λέσβου.

Η κάθοδος του Χριστού στον Άδη:

Σε αρκετούς ναούς του νησιού, όπως στον Αγ. Θεράποντα στο κέντρο της Μυτιλήνης, γίνεται η αναπαράσταση της Καθόδου του Χριστού στον Άδη, ένα έθιμο που έρχεται από τις Βυζαντινές εποχές. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Χριστός λίγο πριν αναστηθεί, κατέβηκε στον Άδη για να χαρίσει φως και αιώνια ζωή στους νεκρούς Έτσι, τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου, όταν όλη η πομπή με τους ιερείς και τον υπόλοιπο κόσμο, έχουν γιορτάσει την Ανάσταση στο προαύλιο του ναού και πρόκειται να επιστρέψουν στο ναό, διαδραματίζονται τα ακόλουθα: Κλείνει η κεντρική πύλη του ναού και στο προαύλιό του μένει όλη η πομπή με τον επικεφαλής κληρικό, ενώ μέσα στο ναό στέκεται κάποιος (συνήθως ένας ψάλτης). Ο επικεφαλής κληρικός αναπαριστά το Χριστό, ενώ ο άλλος αναπαριστά τον Αδη και γίνεται ένας διάλογος, ώστε να ανοιχτεί η πύλη του ναού. Με το που ανοίγει η πύλη, ο επικεφαλής κληρικός και όλη η πομπή μπαίνουν ορμητικά στο ναό, ψάλλοντας όλοι μαζί δυνατά το «Χριστός Ανέστη». Ένα συγκινητικό έθιμο που καθηλώνει τους πιστούς.

Οι κούνιες:

Το Πάσχα συνηθίζουνε να φτιάχνουν κούνιες με σκοινιά που δένουν ψηλά στα κλαριά των δέντρων. Παλιά, οι νέοι έφτιαχναν μια κούνια σε κάθε γειτονιά και κουνούσαν όλους όσοι κάθονταν και περίμεναν στη σειρά τραγουδώντας τραγούδια «της κούνιας». Για αντάλλαγμα, δέχονταν λαμπριάτικα κουλούρια. Όποια από αυτά τα κρέμαγαν στην κούνια. Στο τέλος η κούνια κατέληγε ολοστόλιστη. Tο παιχνίδι αυτό, ιδιαίτερα αγαπητό στα παιδιά, κράταγε ως της Αναλήψεως.

Η συνέχεια του άρθρου στην σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού. 

Έθιμα του Πάσχα από την Κω

Τα Κώτικα έθιμα του Λαζάρου, της Μεγάλης Εβδομάδας, του Πάσχα και της Διακαινησίμου

(Γράφει ο κ. Βασίλης Σ. Χατζηβασιλείου, Νομικός-Ιστορικός Συγγραφέας)

Παλαιό έθιμο υπήρχε στο νησί της Κω τα δυο τελευταία Σάββατα της Σαρακοστής να κάνουν τα «λαζαράκια». Το πρώτο Σάββατο ήταν του «φτωχού» και τα δεύτερο, το κυρίως Σάββατο, ήταν του «πλούσιου» Λαζάρου. Τα λαζαράκια ζυμώνονται και πλάθονται με άσπρο σιταρένιο αλεύρι, που του δίνουν τη φόρμα σαβανωμένου ανθρώπου, μάκρους 20 με 30 εκατοστά. Δυο γαρύφαλλα παριστάνουν τα δυο μάτια του Λαζάρου, κάνουν τη μύτη τσιμπώντας το ζυμάρι για να εξέχει. Το Σάββατο του «φτωχού Λαζάρου» οι λάζαροι είναι «κουφοί», δηλ. από σκέτο ζυμάρι, ενώ το κυρίως Σάββατο του Λαζάρου οι λάζαροι είναι «γεροί», δηλ. έχουν γέμιση από σταφίδες και σησάμι καβουρδισμένο, ή αμύγδαλα κοπανισμένα και ζυμωμένα με ανθόνερο.

Η συνέχεια του άρθρου στην σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Οι Λαζαρίνες της Αλεξάνδρειας - Ήθη και Έθιμα

Οι Λαζαρίνες, Αλεξάνδρεια, Ήθη και έθιμα

Εικόνα  Αναπαράσταση του εθίμου των Λαζαρίνων, Πάσχα 1964

Ένα από τα έθιμα της άνοιξης που τελούνταν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος, όπως και στο Ρουμλούκι, ήταν οι Λαζαρίνες. Το έθιμο των Λαζαρίνων έκτος από το ότι ανάγγελλε την Ανάσταση του Λαζάρου, ανάγγελλε και το ξύπνημα, την ανάσταση της φύσης και τον ερχομό της άνοιξης. Το έθιμο αυτό, κατά πολλούς, έχει αρχαίες ρίζες. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι ρίζες του εθίμου των Λαζαρίνων βρίσκονται στη γιορτή των αρχαίων Ανθεστηρίων. Άλλοι υποστηρίζουν ότι βρίσκονται στο θάνατο και την ανάσταση του Άδωνη και τέλος κάποιοι άλλοι στην άνοδο της Περσεφόνης κάθε άνοιξη στον επάνω κόσμο.

Οι Λαζαρίνες ήταν ολιγομελείς και αλλού πολυπληθείς ομάδες νεαρών κοριτσιών, που επισκέπτονταν με τη σειρά όλα τα σπίτια του χωριού τους και γειτονικά χωριά, τραγουδώντας ένα είδος καλάντων, τα "Λαζαρ’κά", που αναφέρονταν στον Λάζαρο, την κάθοδο του στον Άδη και την Ανάσταση του από τον Ιησού. Από αυτόν τον Άγιο, άλλωστε πήρε το όνομα του το συγκεκριμένο έθιμο αλλά και όσες κοπέλες συμμετείχαν σε αυτό. Εκτός από το τραγούδι του Λαζάρου, πολλές φορές οι κοπέλες τραγουδούσαν και εγκωμιαστικά τραγούδια για κάποια μέλη της οικογένειας κάθε σπιτιού που επισκέπτονταν.

Η συνέχεια του άρθρου στην σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Μεγάλη βδομάδα - Ήθη και Έθιμα

Μεγάλη Εβδομάδα – ήθη & έθιμα

Η Μεγάλη Εβδομάδα, οδηγεί στο θρίαμβο της Ανάστασης, στο θάνατο του θανάτου τη νίκη της ζωής σηματοδοτώντας παράλληλα το τέλος του χειμώνα και την αρχή της Άνοιξης.

Τα ήθη και έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα, είναι βγαλμένα από τις ρίζες του πολιτισμού και τις διηγήσεις των γιαγιάδων, έθιμα που κάποια καλά κρατούν με το πέρασμα του χρόνου και κάποια άλλα καλούμαστε να τα αναβιώσουμε.

Στην Κεφαλλονιά λένε:

«Μεγάλη Δευτέρα, μεγάλη μέρα.

Μεγάλη Τρίτη, μεγάλη κρίση.

Μεγάλη Τετάρτη, μεγάλο σκοτάδι.

Μεγάλη Πέφτη, δάκρυο πέφτει.

Μεγάλη Παρασκευή, θλίψη πολλή.

Μεγάλο Σαββάτο, χαρές γιομάτο.

Μεγάλη Λαμπρή, χάσκα μούσκα αυγό κι αρνί.»

Τη Μεγάλη Δευτέρα σε όλη την Ελλάδα, ξεκινούν οι ετοιμασίες στα σπίτια για τον εορτασμό του Πάσχα. Στα χωριά κυρίως, ασπρίζονται με ασβέστη οι αυλές και οι γλάστρες βάφονται κόκκινες. Επίσης, στις μέρες μας, τη Μεγάλη Δευτέρα ξεκινούν πολλοί την νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας μέχρι να κοινωνήσουν το Μεγάλο Σάββατο.

Η συνέχεια του άρθρου στην σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Γιατί σουβλίζουμε αρνί το Πάσχα

Γιατί σουβλίζουμε αρνί το Πάσχα 

Όλοι γνωρίζουμε και μάλλον ανυπομονούμε για το σούβλισμα του οβελία, την Κυριακή του Πάσχα, όμως στη πραγματικότητα γιατί το κάνουμε; 

Το σούβλισμα του οβελία την Κυριακή του Πάσχα αποτελεί ένα αγαπημένο έθιμο, προερχόμενο από το εβραϊκό Πάσχα, έχοντας άμεση σχέση με την έξοδο των Εβραίων από την Αίγυπτο. Σύμφωνα με την εν λόγω παράδοση, πριν ξεκινήσουν για την μεγάλη έξοδο ο Θεός μέσω του Μωυσή, είπε στο πλήθος των Εβραίων να συγκεντρωθούν σε μικρές ομάδες και να θυσιάσουν όλες οι οικογένειες από ένα αρνί. Με το αίμα έπρεπε να βάψουν τους παραστάτες των θυρών των σπιτιών τους για να μην εξολοθρευτούν από τον άγγελο του Θεού, που εκείνο το βράδυ θα έφερνε τον θάνατο στα πρωτότοκα κάθε οικογένειας, που δεν θα είχε – με αυτό το αίμα του αρνιού – σημαδέψει την είσοδο του σπιτιού του. Μετά, το πλήθος ενός εκατομμυρίου Εβραίων βγήκε από την Αίγυπτο με εντολή του ίδιου του Φαραώ. Εκείνο το βράδυ της εξόδου, κάθε οικογένεια πρόσφερε ως θυσία στο Θεό ένα αρνί για τη σωτηρία όλου του λαού. Το έφαγαν, χωρίς να σπάσουν τα κόκαλά του, μαζί με άζυμο ψωμί και πικρά χόρτα.

Η συνέχεια του άρθρου στην σελίδα Λαογραφία από το κεντρικό μενού.

Τα Λαζαράκια - συνταγή και ιστορία

Λαζαράκια – Σάββατο του Λαζάρου: Γιορτή, κάλαντα, έθιμα, συνταγή 

(άρθρο του Φανούρη Ευστράτιου – Θεολόγος/Κοινωνιολόγος)

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, το Λαζαροσάββατο ο Ιησούς ανάστησε από τον Άδη τον εγκάρδιο φίλο του, το Λάζαρο. Έτσι το Σάββατο του Λαζάρου αποτελεί μια νεκραναστάσιμη εορτή που δεν είναι πένθιμη, αφού προοιωνίζει την Ανάσταση του Κυρίου και είναι εξαιρετικά σημαντική λίγο πριν την απαρχή της Μεγάλης Εβδομάδας των Παθών.

Η συνέχεια στην σελίδα Συνταγές από το κεντρικό μενού.