25η Μαρτίου και μπακαλιάρος

Γιατί τρώμε μπακαλιάρο και σκορδαλιά την 25ηΜαρτίου;

Διπλή και μεγάλη γιορτή για την Ελλάδα, καθώς η 25η Μαρτίου ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, είχε οριστεί και ως ημέρα έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης από τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρίας Αλέξανδρο Υψηλάντη.

Κάθε χρόνο λοιπόν, ανήμερα της 25ης Μαρτίου που είναι επίσημη αργία, λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις εορτασμού, παρελάσεις μαθητών, η μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και δοξολογίες σε ναούς, με τους Έλληνες να ενώνονται με ένα κοινό αίσθημα πατριωτισμού αλλά και πίστης.

Σήμα… κατατεθέν της 25ης Μαρτίου (εκτός από την ιστορική της σημασία και το συμβολικό της νόημα), είναι επίσης και ο… μπακαλιάρος σκορδαλιά που τρώμε, ένα από τα γνωστότερα έθιμα.

Αν έχετε αναρωτηθεί για ποιο λόγο, η παράδοση μας «καλεί» να τρώμε το εν λόγω φαγητό στο οικογενειακό τραπέζι, η απάντηση βρίσκεται στην θρησκεία, καθώς η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Στην έναρξη της καθιέρωσης της, περί τον 4ο αιώνα μ.Χ., προβλεπόταν μάλιστα κατά τα μοναχικά πρότυπα ξηροφαγία, με τους πιστούς να τρώνε μόνο μια φορά την ημέρα κι αυτή μετά τις 3 το μεσημέρι.

Μέσα στην περίοδο της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές, δίνοντας μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή.

Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις είναι ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

Και γιατί μπακαλιάρο;

Για ποιο λόγο όμως τρώμε συγκεκριμένα μπακαλιάρο και όχι κάποιο άλλο ψάρι; Η εξήγηση για τη γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή κι έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. Παρά το ότι ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.

Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου, καθώς με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση, έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.

Πηγή: imerazante.gr